mércores, 26 de xuño de 2019

21DEG: ata o curso que vén!


Aquí tedes unha imaxe cuns cantos dos participantes este curso en 21 Días En Galego. Vese que algo se lle quedou da lingua ao practicala tanto!

O número de participantes e niveis implicados vai, ano a ano, ampliándose. Este curso foron compañeiros de 3ESO, 4ESO e tamén Bacharelato. Os resultados foron moi positivos, tanto na mellora da produción oral dos protagonistas, como na súa reflexión sobre a realidade da lingua. 

Este ano, ademais, foi especialmente importante a implicación e participación das familias: avós e avoas, país e nais, irmáns e irmás animáronse a participar activamente en moitas das propostas: regueifas, raps, adiviñas, xogos... 

Desde o Departamento de Lingua Galega queremos felicitar a todos os implicados, alumnado e familias. Sen a vosa axuda e sen o voso compromiso, este proxecto non sería posible. Aspiramos a mantelo vivo moito tempo.

De novo, parabéns e grazas! Ata o curso que vén!

mércores, 29 de maio de 2019

Novos textos argumentativos

Un curso máis, un dos traballos voluntarios en 3ESO foi redactar un texto argumentativo. Xa sabedes, un texto que defende unha opinión achegando argumentos e exemplos que a apoian. Outros cursos recolléronse textos ben brillantes, e este non foi menos. Propuxéronse distintos temas e, de seguido, deixámosvos tres bos exemplos. Parabéns polo traballo!

A prensa do corazón
A prensa do corazón converteuse nos últimos anos nun fenómeno de masas. Hoxe quero dar a miña opinión sobre ela.
Segundo os estudos difundidos por Europa Press, un de cada tres españoles le e ve na televisión programas da prensa rosa. Por que? Porque nela se amosa a brillante vida das «celebrities» e tamén as súas miserias, porque nela sempre se exhiben novos modelos de roupa e casas moi luxosas e, ademais, porque é un tema que vale para conversar. 
Pero tamén é unha realidade que nos programas do corazón a miúdo se insulta, se ofende e se calumnia as persoas sen ningún respecto por elas nin polos seus familiares.
Non me parece ben que moitos dos que se desenvolven neste ámbito gañen tantísimo diñeiro sen ter mérito ningún. Así, o presentador Jorge Javier Vázquez é o mellor pagado do famoso programa de televisión «Sálvame», cobrando un salario anual de 3 millóns de euros, e a súa colaboradora Belén Esteban rolda o medio millón de euros ao ano; mentres que o salario medio dun investigador científico en España é de 19.074 euros anuais, e un médico español gaña de media 53.000 euros por ano.
Por todo o anteriormente dito, estou totalmente en contra da prensa rosa, tamén coñecida como prensa do corazón.
Miguel Angel Suárez Díaz, 3ESO-C 

As supersticións
As supersticións son crenzas contrarias á razón que lle atribúen unha explicación máxica a todo tipo de fenómenos, procesos e relacións. Son supersticións crer nos amuletos da sorte, pensar que non se poden facer determinadas cousas os «martes 13» ou que che vai pasar algo malo por romper un espello. Pero… en verdade temen algunha influencia estes feitos no noso destino? Teñen razón de ser as supersticións? 
Segundo as estatísticas, máis do 50% da poboación cre nas supersticións e cada cultura ten as súas propias. Nos deportes, tamén son moi comúns. Está demostrado por catro experimentos distintos que ese factor psicolóxico, esa percepción que o xogador ten sobre os seus talismáns, serve para mellorar o rendemento. Por exemplo, pasa no golf, coas famosas «bólas da sorte», coas cales o xogador pensa que acertará todos os foxos, é dicir, que coa a súa bóla favorita terá unha mellor porcentaxe de golpes. 
A pesar disto, tamén existen supersticións totalmente falsas e sen fundamento ningún, como a do gato negro. Uns din que se se che cruza un gato negro terás mala sorte, outros que só terás mala sorte se ves ao gato afastarse de ti. Pero en realidade terás mala sorte pola túa mentalidade, porque xa asumiches que non sairá ben nada. Todo é un tema psicolóxico.
En conclusión, eu estou a favor das supersticións (incluso eu teño as miñas propias). Pero tamén creo que, no caso das que anuncian mala sorte, debemos ter a mente positiva para loitar contra elas. Creas ou non, as supersticións están aí e pode que algún día a sociedade valore as súas vantaxes en lugar das súas desvantaxes.
Antía Pérez Viñas, 3ESO-B

A vida no campo fronte á vida na cidade
Hoxe en día, o 54% da poboación mundial vive na cidade, pero a ONU afirma que para o ano 2050 esta cifra aumentará ata o 66%. Que é o que teñen as cidades que se volven cada vez máis atractivas para a poboación? Realmente ofrecen unha mellor calidade de vida para os seus habitantes?
Un dos principais motivos polos que a poboación marcha cara ao campo é, como non podía ser doutro xeito, a contaminación: «o aire é máis limpo no campo», «se marchas poderás ter unha vida máis sa»… Na miña opinión isto non é un dato a favor da vida no campo, senón máis ben todo o contrario. É verdade que no campo non hai tanta contaminación, mais iso é, principalmente, pola falta de poboación e, se a xente se esforzase por facer as cousas ben, a contaminación podería reducirse notablemente nos núcleos urbanos.
Por outro lado, un dos factores máis importantes que fai que as cidades teñan un maior número de habitantes son as oportunidades laborais. Non é necesario mencionar que as cidades, aínda que non garanten emprego a todos os seus habitantes, axudan moito máis á hora de encontrar traballo e, incluso, proporcionan empregos que non se poden realizar nunha vida rural.
Enlazando co asunto anterior, outro factor importante á hora de elixir a vida urbana fronte á rural son os estudos. Moita xente ten claro ao que se quere dedicar no seu futuro e para iso é mellor estudar nas cidades, onde hai desde centros de estudos básicos ata as universidades.
Ademais as cidades ofrecen unha maior comodidade fronte ás pequenas localidades, principalmente pola súa cercanía con hospitais, centros comerciais, centros para a terceira idade… E todo isto, como moito, nuns poucos quilómetros.
Xa para rematar, as cidades, especialmente as grandes cidades, proporcionan á vida da súa poboación moitas posibilidades de entretemento a tempo completo, pois sempre hai algo que podes facer (cines, teatros, concertos...), alguén a quen visitar ou mesmo coller un autobús e descubrir novos lugares.
En conclusión, eu penso que a vida na cidade axuda máis á hora de poder elixir o teu camiño, mentres que a vida no campo só achega unha tranquilidade que facilmente podes atopar na túa casa ou na praza con amigos. 
Laura Varela Anido 3ESO-C

xoves, 11 de abril de 2019

[21DEG: Día 21] Como che vai?


Chegamos ao final de 21DEG. Parabéns! Fixéchelo de marabilla! Os obxectivos básicos están cumpridos: mellorar o nivel do teu galego oral a base de falalo e reflexionar sobre aspectos sociolingüísticos que tamén traballamos na aula (prexuízos, variedades dialectais, lusofonia...). 


Adiante co derradeiro «Como che vai?»
—Como te sentes despois de completar o día 21?
—Que actividades das propostas che gustaron máis? Cales menos? Algunha suxestión?
—Pensas que despois de 21DEG falarás máis en galego ca antes?
—Se a experiencia se fixese de novo o curso que vén, repetirías? Por que?
—Animarías a outros compañeiros a participar nela? Por que?
—Que papel cres que xoga a xente nova no futuro da lingua galega?  
Xa comentamos os primeiros días que a Xunta decidiu aproveitar a nosa experiencia para lanzar por outros centros do país o proxecto «21 Dias co galego e mais», porque, no fondo, a idea é que a cousa non quede só en 21 días. Os primeiros pasos están dados. Como é sabido, o futuro dunha lingua depende de que a xente a fale, así de sinxelo. 



mércores, 10 de abril de 2019

[21DEG: Día 20] O reto: Nin si nin non


Estamos rematando! Hoxe, día 20 de 21DEG, «O reto» é un xogo de lingua oral que repetimos todos os anos: «Nin si, nin non». Xa sabedes, un enredo divertido para xogar en parellas. Por susposto, debedes gravalo en vídeo.


—Xúntate con alguén, preferiblemente, un compañeiro/a de «21 Días En Galego».
—Un de vós fai preguntas e o outro responde.
—Poden ser de calquera tema. A única norma fundamental é que non se pode reponder nin «si» nin «non». E tampouco permanecer en silencio, obviamente.
—Cando se diga «si» ou «non», pérdese e trócanse os papeis. Quen preguntaba, responde; e quen respondía, pregunta.
—Así sucesivamente ata cumprir os 3 minutos. Gravade o xogo sen cortes.

martes, 9 de abril de 2019

[21DEG: Día 19] Como che vai?


Día 19 de 21DEG. Xa estamos a piques de chegar ao final. Hoxe toca un «Como che vai?». Antes, propoñémosche reflexionar un chisco sobre os prexuízos lingüísticos. 

Non é raro escoitar ás veces, con certo ton desprezativo, iso de que o galego é unha «lingua minoritaria». Como xa temos traballado na aula, iso non é máis ca un prexuízo. Os conceptos «lingua maioritaria» e «lingua minoritaria» son relativos. Como ben se explica neste vídeo.


O realmente relevante para a saúde e futuro dun idioma non é se é maioritario ou minoritario, senón se se trata unha «lingua minorizada»; é dicir, se está a ser desprazada no seu propio territorio por outro idioma. Basta con abrir os ollos e as orellas no noso dia a día para comprobar como o galego esta a recuar de forma alarmante en todos os ámbitos e funcións propios dun idioma: transmisión familiar, escola, medios de comunicación, lecer...

As medidas que se toman para corrixir esta situación e conseguir que a nosa lingua acade unha situación de normalidade son vistas por algúns como unha «imposición do galego»: un novo prexuízo lingüístico. Basta con ollar, por exemplo, este cartel.



Así vemos como os distintos prezuízos actúan como freos da recuperación do prestixio e dos usos dunha lingua. Aquí tedes unhas pezas de humor gráfico coas que o debuxante Luís Davila pretende denunciar algúns deses prexuízos.

A

B

C

D

E


Imos agora coas túas reflexións: 
—Como o levaches hoxe? Ves evolución no teu galego?
—Axudou o proxecto a que se falase máis galego ao teu redor (familia, amigos, escola...)?
—Algunha anécdota interesante en relación con 21DEG nos últimos días?
—Nalgún momento, durante estes días, viviches en primeira persoa algún destes prexuízos?
—Podes comentar os diferentes chistes de Luís Davila? Que cres que pretende expresar cada un?

luns, 8 de abril de 2019

[21DEG: Día 18] O reto: Recitamos


Xa estamos no día 18 de 21DEG. Toca «O reto» e o de hoxe consiste en recitar poesía. Debes demostrar os teus dotes como recitador/a cun poema dun dos protagonistas do noso Rexurdimento: Eduardo Pondal. Nel, o poeta nado en Ponteceso fala dunha situación que xa comezaba a ser preocupante no seu tempo, finais do S. XIX: o abandono da lingua galega por parte da xente nova da Coruña.


Debes seguir estes pasos. 
—Le o texto previamente e procura comprender todo, consulta o vocabulario que non coñezas.
—Ensaia un par de veces a recitación antes de gravar (se os dás memorizado, mellor).
—Grava a recitación coidando a vocalización e a expresividade.
—Finalmente, engade a túa valoración do poema.
Falade galego

Miniñas da Cruña,
de amabre despexo,
de falas graciosas
e pasos lixeiros,
deixá de Castela
os duros acentos:
falade, miniñas,
falade galego.

Cando é que vos ouzo,
a patria esquecendo,
falar esas duras
palabras de ferro,
non sei o que sufro,
non sei o que peno:
falade, miniñas,
falade galego.

Mais cando falades
nos patrios acentos,
envoltos no voso
anxélico alento,
parece que escuito
un canto do ceo:
falade, miniñas,
falade galego.

                    Eduardo Pondal

domingo, 7 de abril de 2019

[21DEG: Día 17] Como che vai?


En cada zona de Galicia, a xente fala o galego ao seu xeito. Son as variedades dialectais


Aínda que exista unha variedade común estándar, ningún trazo dialectal é incorrecto: nin a gheada, nin o seseo... Deseguido, tedes un vídeo da rapazada do IES Antón Alonso Ríos de Tomiño, no sur de Pontevedra, con Portugal ao outro lado do Miño. Estes participantes no 21 Días co galego e + cóntannos, dun xeito ben ameno, como é o galego de seu. 

E xa sabes, como eles din, «ningún galego é malo, só o que non se fala»! 

 

Hoxe toca falar. Imos co «Como che vai?».
—Que fixeches durante o día de hoxe? E que tal o teu galego?
—Falan teus pais ou avós habitualmente galego? E ti con eles?
—Proceden eles doutras zonas de Galicia? De onde?
—Notas ti diferenzas entre o galego deses lugares e o da Coruña? Son na forma de pronunciar? No vocabulario? Podes dar exemplos? Se cadra, poden axudarche a responder teus pais ou avós.
—Que che pareceu o vídeo dos estudantes de Tomiño? Que aspectos che resultaron máis interesantes ou curiosos?