Pardo de Cela, un heroe nos Séculos Escuros

Todas as culturas do mundo teñen e tiveron os seus propios heroes: na Grecia clásica (Ulises), na Bretaña medieval (Rei Artur), en Castela (O Cid), en Escocia (William Wallace)... Ás veces, estes héroes estaban por riba dos humanos comúns e mesmo moitos deles eran semideuses. 

En Galicia, a tradición popular tamén creou os nosos propios heroes que forxaron a historia desta terra. Un deles non loitou con bestas máxicas e era un simple mortal, mais foi quen de realizar unha xesta que podemos considerar imposible: enfrontouse aos deuses da súa época, os Reis Católicos, converténdose nun símbolo e nun dos personaxes máis míticos e lendarios de Galicia: Pedro Pardo de Cela.

Esta figura foi tan significativa para o pobo galego que conservamos dous textos escritos que contan a súa historia: un en verso, o Pranto da Frouxeira, e outro en prosa, Relazón da carta executoria. Ambos os dous de finais do século XV, unha época en que a literatura galega comezou a quedar fóra da expresión escrita e que coñecemos populamente como Séculos Escuros.

 k k k k fdmkdkllmfkd

O galego despois do esplendor medieval

 

Despois do esplendor medieval, a nosa lingua entra nun longo período de decadencia. Son os chamados Séculos Escuros (sécs. XVI, XVII e XVIII), caracterizados por unha ausencia case total do galego nos usos formais e na escrita.

Nos seguintes gráficos, vemos ben como evolucionou ao longo dos séculos a funcionalidade das linguas en contacto en Galicia desde a época medieval ata o século XIX.

Séculos XII-XIV (esplendor medieval). O galego é a lingua normal e propia do territorio en todas as clases sociais e contextos. Para a función cultural e especialmente para a internacional (intercompresión con persoas con outros idiomas) empregábase o latín.

Séculos XVI-XVIII (período de decadencia). O reino de Galicia comeza a perder poder e supedítase á coroa de León e despois á de Castela. O galego (lingua minorizada) comeza a ser desprazado progresivamente en case todas as súas funcións polo castelán (lingua dominante).

Século XIX (Rexurdimento). Galicia segue a ser maioritariamente monolingüe en galego, mais continúa o retroceso da súa funcionalidade debido á diglosia. No ámbito cultural, por primeira vez desde a Idade Media, o galego comeza a recuperarse grazas ao labor dos pensadores e escritores do Rexurdimento.

O vídeo de hoxe é a segunda parte do capítulo «Lingua de reis, lingua do pobo», da serie documental Historias de Galicia, que xa comezamos a ver aló atrás. Nel fálasenos da situación do noso idioma nestes séculos e da figura do ilustrado Frei Martín Sarmiento.

Traballos en Prezi 2014-2015 [1]

Despois de duras xornadas de intenso traballo, incluídas noites en vela (con certeza), comezan a chegar os magníficos traballos da xente de Bacharelato. Que grandes investigadores! Que arte na redacción do material! Que dominio das novas tecnoloxías!

Aquí vos quedan os primeiros: tres «Prezis» centrados nesta ocasión na literatura galega dos Séculos Escuros e do Rexurdimento. Axiña chegarán máis.

De Alfredo Hernández Silva

De Sofía Álvarez Losada e María Carrodeguas Varela

De Inés Sánchez Fernández

Séculos Escuros do galego... e do inglés

Despois do esplendor medieval, a nosa lingua entra nun longo período de decadencia. Son os chamados Séculos Escuros (sécs. XVI, XVII e XVIII), caracterizados por unha ausencia case total do galego nos usos formais e na escrita.

O vídeo de hoxe é a segunda parte do capítulo «Lingua de reis, lingua do pobo», da serie documental Historias de Galicia, que xa comezamos a ver aló atrás. Nel fálasenos da situación do noso idioma nestes séculos e da figura do ilustrado Frei Martín Sarmiento.

Mais... sabías que tamén o inglés tivo os seus propios Séculos Escuros? Se cadra non tiñas nin idea, mesmo moitos ingleses descoñecen este dato. Atentos e atentas daquela a estoutro capítulo da serie de referencia Ben Falado, onde se explica este interesante feito histórico, con moitos paralelismos co ocorrido no noso país. E lembra, como ben din ao final, que «o futuro non está escrito, escribirémolo nós».