O Fogar coas Letras Galegas

A celebración deste ano do Día das Letras Galegas no Fogar tivo tres eixos centrais. 

Por unha parte, xunto con outros centros concertados da Coruña (agrupados en Escolas Católicas), participamos na realización do vídeo documental: «A Coruña de Villalta». sobre a figura da autora homenaxeada este ano. Un gran labor o dos nosos «xornalistas» de Primaria e Secundaria, que exerceron reporteiros e presentadores.

Por outra parte, as etapas de Infantil, Primaria e Secundaria participaron durante toda unha semana nun proxecto lúdico elaborado desde o propio centro: «A xincana ‘Luísa Villalta’». Unha serie de xogos e pasatempos (Xincana e Autodefinido) adaptados para distintas idades e que xiraban arredor da figura da escritora coruñesa.

 

Por último, durante todo o mes de maio, o alumnado de 3° e 4° de Primaria estivo traballando a música tradicional da man de Xabier Díaz. Achegámonos así ás cantigas dos nosos maiores, que aprendían dun xeito oral. Tamén practicamos algún paso de xota e incluso montamos a peza cun grupo de cantareiros e cantareiras que se forman en asociacións e escolas da nosa cidade.

Un gran traballo de distintos departamentos (Lingua Galega, Plástica, Música, Tecnoloxía...) que deu lugar a unha combinación de actividades orais e escritas coas que puidemos celebrar, de forma lúdica e motivadora, as nosas Letras Galegas!

       

Ver esta publicación en Instagram

Una publicación compartida de Colegio Hogar Santa Margarita (@hogarcoruna)

O 17 de maio para Francisco Fernández del Riego

Un ano máis chega a homenaxe á nosa lingua e á nosa literatura a través da figura dun escritor ou escritora ilustre. Neste caso, as celebracións do 17 de maio xiran arredor de Francisco Fernández del Riego, escritor e editor incansable, un dos fundadores de Galaxia, presidente e renovador da Real Academia Galega e impulsor do Día das Letras Galegas.

Aquí tedes un par de vídeos que nos aproximan, dunha forma amena, á súa vida e á súa obra.

Este para Primaria e 1-2 ESO

Este para 3-4 ESO e BACH

Para poñernos a proba todo que chegamos a aprender sobre a figura de don Paco, imos utilizar en Primaria, en Secundaria e en Bacharelato estes pasatempos. Resolveremolos, en grupos, aula por aula, despois de vermos os vídeos e de investigarmos na exposición de carteis dedicados a autor que temos exposta no centro.

 

O 17 de maio para Florencio Delgado Gurriarán

Este ano, o Día das Letras Galegas homenaxea o poeta valdeorrés Florencio Delgado Gurriarán. Un autor que, a pesar de ter que coller o camiño do exilio tras a Guerra Civil (1936-1939), sempre viviu vinculado e comprometido coa súa terra natal e coa cultura galega. Para achegarnos á súa vida e á súa obra están a aparecer propostas didácticas de todo tipo pola arañeira. Aquí tes algunas.

• Proxecto Primavera das Letras, da Real Academia Galega (dirixido especialmente para Educación Primaria)
• Especial Letras Galegas 2022, da Real Acedamia Galega (dirixido a ESO e Bacharelato)
• Vídeo sobre a Vida e a Obra de Florencio Delgado Gurriarán, elaborado desde o Colexio San Pío X (de Ourense) e o Seminario Galán
• Telexornal Florencio Delgado Gurriarán, elaborado polo Departamento de Lingua Galega do CPI dos Dices, Rois.
• Web As Letras de Florencio, creada polos promotores da súa candidatura ao Día das Letras Galegas.
• Serie de recursos ordenados por etapas (Infantil, Primaria, Secundaria...) sobre a figura de Florencio Delgado Gurriarán, elaborados polo Seminario Galán.

De seguido, un interesante vídeo no que o escritor Héctor Cajaraville nos fala da figura de Florencio Delgado Gurriarán.

Como é costume nos últimos anos, tamén vos deixamos aquí un autodefinido centrado no autor homenaxeado do 17 de maio. Se investigastes un chisco sobre el, seguro que o dades completado. 

Día de Rosalía 2021

Neste gran vídeo vemos como persoas de todos os recunchos do planeta recitan na súa propia lingua o poema «Adiós ríos; adiós, fontes», de Rosalía de Castro. Escoitamos os versos rosalianos en alemán, tailandés, inglés, árabe, castelán, italiano, catalán, chinés, éuscaro, gaélico, checo, neerlandés, polaco... E, por suposto, en galego!

Aproxímase o día 24 de febreiro, Día de Rosalía. Con esta efeméride celebramos os 184 anos do nacemento da nosa galega máis universal. Unha data que serve para achegarnos máis á súa figura. 

Sabías que...?

Só dúas literaturas do mundo teñen como «autor/a fundacional» unha muller: a literatura xaponesa (con Murasaki Shikibu, que no século XI escribiu Genji Monogatari, a primeira novela da literatura universal, no sentido moderno do termo) e a literatura galega (con Rosalía de Castro).

Sabías que...?

Ademais de ser a escritora emblemática da literatura galega, Rosalía é considerada (xunto con Gustavo A. Bécquer) a precursora da poesía moderna en lingua castelá. 

Sabías que...?

Rosalía tivo forza para superar unha chea de dificultades na súa vida, nunha sociedade moito máis conservadora e machista cá de hoxe: era filla de nai solteira (o seu pai era un crego) e decidiu dedicarse a escribir profesionalmente (algo mal visto nunha muller naquela época).

Sabías que...?

O recoñecemento a Rosalía de Castro fixo que se lle dedicasen monumentos non só en Galicia (Compostela, Padrón, Vigo, Lugo, Rianxo...) senón tamén fóra de Galicia (Barakaldo, Porto, Lisboa, Montevideo, Bos Aires...).

Sabías que...?

Os poemas de Rosalía foron traducidos a linguas como o inglés, o francés, o alemán, o ruso, o xaponés, o éuscaro, o hebreo, o turco, o hindi... 

Sabías que...?

O 24 de febreiro, día do nacemento de Rosalía, o buscador Google adoita homenaxear a autora de Cantares Gallegos e de Follas Novas dedicándolle un dos seus doodles.

Para coñecerdes mellor esta galega universal, propoñémosche ver este vídeo, elaborado coa aplicación DRAW MY LIFE polo alumnado do Colexio San Pío X de Ourense.

 

Tamén no Fogar nos sumamos á celebración do Día de Rosalía. En concreto, para ir abrindo boca, anímaste a resolver este autodefinido sobre a autora?

Tamén che recomendamos que resolvas este xogo de investigación de Genially. Con el descubrirás aínda moito máis sobre Rosalía.

O 17 de maio para Ricardo Carvalho Calero

Achegámonos ao 17 de maio, Día das Letras Galegas. Escolleuse este día e non outro porque un 17 de maio, aló polo 1863, unha moza chamada Rosalía de Castro publicou o libro que representaría un antes e un despois na historia da nosa lingua e da nosa cultura: Cantares Gallegos.

O homenaxeado neste 2020 é Ricardo Carballo Calero, que na última etapa da súa vida asinaba como Ricardo Carvalho Calero. Este ferrolán foi unha das figuras máis relevantes para a lingua e para a literatura galegas do século XX. Foi un verdadeiro erudito e polígrafo: intelectual, filólogo, narrador, poeta, dramaturgo, crítico literario, profesor...

Para achegarte algo máis á súa figura, recomendámosche que visites o Fogar dos Libros. No blog da nosa biblioteca atoparedes unha chea de información, preparada por Xulián.

Dedicade 5 minutos a  ver este magnífico vídeo, elaborado pola xente do colexio Pío X de Ourense, sobre o protagonista do Día das Letras este ano.

Deixámosche, por último, este PDF para que leas detidamente un resumo do perfil biográfico e bibliográfico deste insigne autor. 

E a tarefa de hoxe é resolver, tendo en conta a información do vídeo e do PDF, este autodefinido dedicado a Ricardo Carvalho Calero (só se che é posible imprimir o documento). Os cadros en laranxa intensa corresponden a termos relacionados coa súa vida ou coa súa obra. E lembra que, cando se fai referencia a números ou anos, cómpre usar a numeración romana.

Adiante! Podes pedir axuda na casa! Cando o teñas listo, faille unha foto e envíama por MOODLE.