Tópicos amorosos de onte e hoxe

O asunto amoroso é o eixo central das cantigas de amigo e das cantigas de amor. Nestas últimas, por exemplo, podemos recoñecer certos tópicos (ou campos sémicos) concretos:

1. Loanza da dama: eloxio das virtudes físicas (fremosa, bon semellar, bon parecer...) ou morais da muller (boa, prez –valor–, mesurada –discreta–, bon falar...).
2. Amor do poeta: expresión do sentimento amoroso do cabaleiro (amor, amar muito, querer ben...).
3. Reserva da dama: refírese ao desdén, indiferenza ou rexeitamento da dama (non falar, ir-se, sanhuda –rancorosa–, alongar –separarse–, desamar, fazer mal...).
4. Coita de amor: sufrimento por amor do cabaleiro (coita, doo, penar, sofrer, chorar, ensandecer –tolear–,  perder o sen –perder a cordura–, morrer...).

Aínda que nunca repararas nisto, estes tópicos, séculos despois, seguen a ser recorrentes en cancións de todas as linguas e culturas. Velaquí uns exemplos. Ollo!, todos en voz masculina, como as cantigas de amor.

Poderías atopar estes mesmos tópicos noutras cancións? Repasa as letras das cancións que che gusten, dá igual o idioma, e busca os fragmentos con algún destes mesmos tópicos. 

Proposta de traballos para 3ESO [2]

Aí vai unha proposta de actividades voluntarias para 3ESO de cara á segunda avaliación. Podedes escoller unha delas ou propoñer vós mesmos algunha outra opción. 

Retos ludolingüísticos
O ano pasado, os compañeiros e compañeiras de 3ESO animáronse a crear pangramas. Este curso propoñemos ampliar o abano de creacións ludolingüísticas, sempre ORIXINAIS:
Pangrama: un texto coa menor extensión posible mais que conteña todas as letras do noso alfabeto. Este xerador automático pode servos de axuda (máis información: aquí ou aquí).
Abecegrama: un pequeno texto, narrativo ou lírico, con palabras cuxas iniciais se dispoñen por orde alfabética (máis información: aquí).
Tautograma: un microrrelato ou poema formado por palabras que comezan pola mesma letra (máis información: aquí).
Palíndromo: un enunciado formado por palabras cuxas letras se len igual de esquerda á dereita e de dereita á esquerda. Tamén podedes axudarvos deste xerador automático para facelos (máis información: aquí ou aquí).

Presentación en Prezi e/ou exposición oral 
Debedes preparar un traballo escrito e presentalo, ben a través dun Prezi ou ben dunha presentación oral. Prezi é un programa en liña gratuíto que permite crear presentacións ben lucidas: non só con texto, senón tamén con imaxes, audio, vídeo... Todo combinado con gran dinamismo. Se vos gusta fedellar coas novas tecnoloxías, é ideal para vós.
Tamén podedes, apoiádovos nesta presentación en Prezi, facer unha exposición oral, ben directamente ante os vosos compañeiros, ben gravándoa nun vídeo.
Podes escoller, por exemplo, entre estas opcións:
«Fabio Brazza, rapeiro ludolingüista» (máis información: aquí)
«A importancia da ortografía» (máis información: aquí, aguí, aquí ou aquí)
«As linguas de ficción» (máis información aquí)
«Humor gráfico e xogos de palabras» (máis información aquí, aquí, aquí ou aquí)

Videomontaxe dunha cantiga medieval
Xa traballamos na aula as cantigas de amigo e as cantigas de amor. Toca escoller unha, a que máis vos guste. Unha vez que a leades e comprendades ben, ideade un guión para facerdes unha montaxe en vídeo a partir dela (por exemplo con Windows Movie Maker ou iMovie). Cómpre sincronizar imaxes e texto.
Para o audio, se queredes, podedes ben utilizar algunha versión musicada desa cantiga ou ben gravar a vosa propia recitación. Para isto, lede varias veces o texto previamente. Procurade comprender todo, consultade o vocabulario que non coñezades. Por último, gravade a recitación coidando a vocalización e a expresividade.

Investigación sobre os nomes de lugar na Coruña
Xa falamos na clase sobre a orixe do nome da Agra do Orzán: unha agra é unha grande extensión de terra de cultivo dividida en leiras ou agros que pertencen a distintos donos. Suxerímosvos investigardes sobre a orixe dos nomes doutros barrios e lugares emblemáticos da nosa cidade: Os Mallos, A Zapateira, Durmideiras, Monte Alto, Monelos, A Sardiñeira, A Gaiteira, Os Castros, As Roseiras...
Podedes buscar información en libros especializados, enciclopedias, Internet e, sobre todo, preguntando a xente maior que poida saber sobre o tema. Debedes gravar os seus testemuños e transcribir o máis interesante da súa información. Finalmente, presentaredes as vosas conclusións nun traballo escrito (Prezi) ou oralmente (exposición oral).

Cantiga de Amigo vs. Cantiga de Amor

Andamos estes días a voltas coas cantigas de amigo e coas cantigas de amor dos nosos trobadores. Aquí vos quedan un par de esquemas que sintetizan os aspectos básicos destes dous xéneros da nosa lírica profana medieval. Ah!, e con cadanseu exemplo acompañado de versión musical en vídeo.

Exemplo: Quantas sabedes amar amigo, de Martín Codax. Interpretada por Owain Phyfe na Twig Renaissance Faire de Minnesota (EUA).

Quantas sabedes amar amigo
treydes comig’ a lo mar de Vigo:
E banhar-nos-emos nas ondas!

Quantas sabedes amar amado
treydes comig’ a lo mar levado:
E banhar-nos-emos nas ondas!

Treydes comig’ a lo mar de Vigo
e veeremo' lo meu amigo:
E banhar-nos-emos nas ondas!

Treydes comig’ a lo mar levado
e veeremo' lo meu amado:
E banhar-nos-emos nas ondas!

Exemplo: Pois naci nunca vi Amor, de Nuno Fernandes Torneol. Interpretada por Marcelino Ferrer, seguindo a versión de Legião Urbana (mítico grupo de rock brasileiro).

Pois naci nunca vi Amor
e ouço del sempre falar;
pero sei que me quer matar,
mais rogarei a mia senhor:
que me mostr’ aquel matador,
ou que m’ ampare del melhor.

Pero nunca lh'eu fige rem
por que m'el haja de matar,
mais quer'eu mia senhor rogar,
polo gram med'em que me tem:
que me mostr’ aquel matador,
ou que m’ ampare del melhor!

Nunca me lh'eu ampararei,
se m'ela del nom amparar;
mais quer'eu mia senhor rogar,
polo gram medo que del hei:
que mi amostr’ aquel matador,
ou que mi ampare del melhor.

E pois Amor há sobre mi
de me matar tam gram poder
e eu non'o posso veer,
rogarei mia senhor assi:

que mi amostr’ aquel matador,
ou que m’ ampare del melhor.